کاستلوچی بر سرِ میزِ عمارتِ روبرو نویسنده: زهره مولوی

«پروژه‌ی میز تشریح: رومئو کاستلوچی» حاصل پژوهش نیما شهرابی و نسترن گوران با همکاری پویا شهرابی، پیرامون آثار گروه تئاتری سوسیتاس رافائلو سانتزیو به سرپرستی رومئو کاستلوچی است. این پروژه پس از سه سال همکاری پژوهشگران از دی تا اسفندماه سال جاری، طی نشست‌هایی مستمر، شنبه و سه‌شنبه‌ی هر هفته در فضای باز عمارت روبرو برگزار می‌شود (گفتنی است که در زمان برگزاری جشنواره‌ی تئاتر فجر وقفه‌ای کوتاه در تشکیل این جلسات خواهد افتاد و پس از اتمام جشنواره، ادامه‌ی آن از سر گرفته می‌شود).

میز تشریح به مطالعه‌ی پروژه‌ی Teragedia Endogonidia می‌پردازد. منبع اصلی این پژوهش کتابی است با همین عنوان که توسط گروه سوسیتاس رافائلو سانتزیو با همکاری نیکلاس ریدوت و جو کله‌هر، سال ۲۰۰۷ در انتشارات راتلج به چاپ رسیده است. در این کتاب هر یازده اپیزود پروژه‌ی Teragedia Endogondia مستندنگاری شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. نیما شهرابی و نسترن گوران خود ترجمه‌ی کتاب را به عهده گرفته و در هر جلسه بخش‌هایی از آن را ارائه می‌دهند. عنوان اپیزودها در راستای رویکرد رمزگونه‌ی کاستلوچی هر کدام کدهایی متشکل از اعداد، حروف و علامت‌ هستند (p.#06) که در این نشست‌ها با نام شهرهایی که در آن به اجرا رفته اند، یاد می‌شوند: پاریس، رُم، استراسبورگ، لندن، مارسی، چزنا، آوینیون، برلین، بروکسل و...

جلسات میز تشریح از پیش طراحی شده است و سیری تکاملی دارد. در ابتدای جلسه مقدمات تولید هر اپیزود با مطالعه‌ی یادداشت‌ها و نامه‌نگاری‌های درون‌گروهی آغاز می‌شود و پس از بحث پیرامون شرایط و اهداف گروه اجرایی، ویدئوی اجرا به اکران درمی‌آید. پس از تماشای فیلم اجرا، تحلیل و بررسیِ ارائه‌شده در کتاب مطالعه می‌شود و سپس حاضرین بحث را ادامه می‌دهند تا به شکل مرکززدایی‌شده، تحلیل‌های شخصی نیز شنیده شود. همین امر موجب شده است که این جلسات از شکل آکادمیک خارج شوند و در بستری کوچک و صمیمانه، کاستلوچی را بر سر میز عمارت روبرو تشریح کنند.

طبق گفته‌ی شهرابی، هدف این پروژه مطالعه‌ی تاثیر آنتونن آرتو بر کارگردانان پس از خود بود. آنتونن آرتو، نظریه‌پرداز، نویسنده، کارگردان و شاعر فرانسوی، بنیان‌گذار تئاتر شقاوت است. از میان خیل کارگردانانی که تاثیر آرتو بر آثار آنان مشهود می‌نمود، محققان این پروژه سراغ رومئو کاستلوچی رفته‌اند. اصطلاح «میز تشریح» برگرفته از توصیفات ژیل دلوز درباره‌ی تئاتر شقاوت است. او این گونه از تئاتر را جراحیِ تراژدی، تفکیک و تشریح ارگانیزم بدن‌ها و ایجاد مفصل‌بندی‌های تازه می‌دانست. «پروژه‌ی میز تشریح: رومئو کاستلوچی» بی هیچ رویکرد اجرایی‌ای، با تکیه بر بحث و نظریه، کارگاهی کوچک است که در آن علی‌رغمِ تشریح کاستلوچی می‌توان دوره‌ای از تاریخ تئاتر را مطالعه کرد.